Ekonomi Haberleri - Son Dakika Ekonomi Haber Güncel Gelişmeler

Eylül Ödemeleri Hesaplara Yatırıldı

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, çocukları sosyal açıdan desteklemek ve eğitim giderlerini karşılamak için eylül ayına yönelik 1 milyar 433 milyon lira tutarındaki Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) ödemesinin hesaplara yatırıldığını bildirdi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, yaptığı yazılı açıklamada, çocuklara yönelik hizmetlere özel önem verdiklerini ve çocukların değişen ihtiyaçları doğrultusunda hizmetleri çeşitlendirdiklerini belirtti. Bu kapsamda, SED ile çocukları, ailelerinin yanında ve sosyal çevresi içerisinde desteklediklerini ifade eden Göktaş, çocukların özgüveni yüksek, eğitimli ve milli değerlere sahip bireyler olarak yetişmeleri için tüm gayretleriyle çalıştıklarını kaydetti. Bakanlık olarak aile odaklı sosyal hizmet modelleri ile çocukların öncelikle aile şefkati ve sıcaklığıyla yetişebilmeleri için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Göktaş, "Çocukları sosyal açıdan desteklemek ve eğitim giderlerini karşılamak amacıyla eylül ayına yönelik toplam 1 milyar 433 milyon lira tutarındaki Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) ödemesini hesaplara yatırdık." ifadelerini kullandı. Bu destekle, ailelerin ve çocukların psikososyal destek hizmetiyle güçlenmesi sağlanarak, çocuklara yönelik sportif, kültürel, akademik ve sosyal etkinlikler hayata geçiriliyor.

65 İlde Çiftçilere Destek Verilecek

Zirai don olayından etkilenen 65 ilde, 16 ürün için destekleme ödemesi yapılacak. "2025 Yılında Meydana Gelen Zirai Don Nedeniyle Ürünleri Hasar Gören Çiftçilere Destekleme Ödemesi Yapılmasına İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı" Resmi Gazete'de yayımlanarak 1 Şubat 2025'ten itibaren yürürlüğe girdi. Kararla bu yılın şubat, mart ve nisan aylarında meydana gelen zirai don olayından etkilenen 65 ilde, 16 ürün için destekleme ödemesi yapılacak. Bu kapsamda, 2025 üretim yılı için 13 Nisan'a kadar (bu tarih dahil) Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kayıtları bulunan, Antep fıstığı, armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, portakal, şeftali/ nektarin, üzüm, vişne ürünleri zarar görenlere destek verilecek. Ayrıca, müracaat eden ve hasarları il/ilçe müdürlüklerince tespit edilen, tarım sigortası yaptırmamış veya tarım sigortası olup don teminatı bulunmayan, ve tarım sigortası don teminatı olan ancak, 1 Ocak 2025'te yürürlüğe giren Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Genel Şartları'nın, "Teminat Dışında Kalan Haller" başlıklı maddesi çerçevesinde tazminat alamamış çiftçiler destekten yararlanacak. Destek tutarı, girdi maliyetleriyle, hasar alanları ve hasar oranları nispetinde hesaplanarak ödenecek.

Kamu Alımlarında Dijital Dönem

Yeni Orta Vadeli Program (OVP) döneminde, tasarruf tedbirleri kapsamında kamuda harcamaların etkinliğinin artırılması için çalışmalara ağırlık verilecek ve şeffaflık için kamu alım süreçleri dijitalleştirilecek. AA muhabirinin 2026-2028 dönemini kapsayan OVP'den yaptığı derlemeye göre kamu harcamalarında etkinliğin artırılmasına yönelik çalışmalar yeni adımlarla sürecek. Programda, bu harcamalarda verimliliğin artırılmasına yönelik tedbirlerin kararlılıkla uygulanmaya devam edileceği, kamu maliyesinin güçlü ve sürdürülebilir yapısının mali disiplinden ödün verilmeksizin korunacağı vurgulandı. Bu kapsamda, söz konusu dönemde kaynak kullanımında etkinliğin artırılması amacıyla harcamalar sistematik olarak gözden geçirilmeye devam edilecek, verimsiz harcama alanlarının tasfiyesi sağlanacak. Tasarruf tedbirlerine ilişkin denetim ve izleme faaliyetleri sürdürülerek, Kamu Yatırım Programı'nda ekonomik ve sosyal fayda üretecek yatırımlar önceliklendirilecek. Kamu ihale mevzuatı uluslararası norm ve standartlara uyumlu olacak şekilde dijitalleşmeyi, yenilikçiliği ve sürdürülebilirliği destekleyen ve önceleyen satın alma yaklaşımıyla güncellenecek. Sektörel kamu alımları düzenlemesi hayata geçirilecek. Yerli ve çevreci araçlara öncelik Tasarruf analizlerinin yapılabilmesi ve kontrol düzeyinin artırılarak işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi amacıyla kamuda kullanılan elektronik faturanın kapsamı genişletilecek. Ayrıca kamu taşıtlarının kullanımı da harcamada etkinlik kapsamında ihtiyaç analizleri ve tasarruf anlayışı çerçevesinde sistematik olarak gözden geçirilecek. İhtiyaç fazlası veya ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek ve zorunlu hallerle sınırlı yeni taşıt edinimlerinde ekonomiklik gözetilerek, yerli üretim ve çevreci araçlara öncelik verilecek. Kamu-özel işbirliği projeleri, makroekonomik politikalar, kamu yükümlülükleri ve bütçe dengeleri dikkate alınarak ve dengeli bir risk paylaşımıyla maliyet etkinliği gözetilerek planlanacak ve yürütülecek. Kamu harcamalarında yapay zeka denetimi artacak Yapay zeka destekli muhasebe sistemleriyle kamu harcamalarında verimlilik ve tasarrufun sağlanması, karar alma süreçlerinin desteklenmesi ve risk odaklı kamu mali denetim altyapısının güçlendirilmesi sürdürülecek. Kamu idarelerinin varlıklarının etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesini sağlamak amacıyla Varlık Yönetim Sistemi geliştirilecek. Kamu kesimi genel dengesinde yer alan fon ve döner sermayelerin harcama ilkeleri belirlenecek, bütçenin birlik ilkesinin uygulamasının güçlendirilmesine yönelik özel gelir, fon ve benzeri uygulamalar gözden geçirilecek. Aile odaklı, kapsayıcı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek ve iş gücüne katılıma mani olmayacak şekilde bütünleşik yapıda bir sosyal yardım programı pilot projeyle uygulamaya alınacak. Kamu alımları öncelikle DMO üzerinden gerçekleştirilecek Kamu alımları ile yap-işlet-devret projelerinde uluslararası sorumlu yatırımcıların ilgisini artıracak şekilde sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu altyapı projeleri yaygınlaştırılacak. Tasarruf odaklı merkezi kamu alım politikalarının kapsamı genişletilecek, merkezi kamu alımları yoluyla sürdürülebilir tedarik ve yerli ürünler ile teknoloji transferi desteklenecek. Merkezi alıma konu ürünlerin Devlet Malzeme Ofisi (DMO) üzerinden tedariki önceliklendirilecek. Özelleştirme kapsam ve programında bulunan ve yeni alınacak atıl kamu varlıkları, kurumların ihtiyaçlarını da karşılayacak şekilde şeffaf, rekabetçi ve açık ihaleler yoluyla milli ekonomiye kazandırılacak.

Kuraklık ve Sıcak Domatesi Vurdu

Şanlıurfa'da etkili olan aşırı sıcak ve kuraklık, taze ve kurutulmuş domates üretimini olumsuz etkiledi. Şanlıurfa Ziraat Odası Başkanı Ahmet Eyyüpoğlu, AA muhabirine, domates ekiminin yoğun olduğu Siverek ve Hilvan ilçelerinde geçen yıl yaklaşık 200 bin dönüme domates ekildiğini, kuraklık nedeniyle beklediği verimi alamayan üreticilerin bu yıl 100 bin dönümde ürün yetiştirdiğini söyledi. Kuraklığın taze ve kurutulmuş domateste rekolteyi düşürdüğünü ifade eden Eyyüpoğlu, verimin dönümde geçmiş yıllara göre yaklaşık yüzde 20 azaldığını dile getirdi. Sıcaklık lezzeti olumlu, verimi olumsuz etkiliyor Bölgede yetişen domatesin kaliteli olduğunu anlatan Eyyüpoğlu, şunları kaydetti: "Kurutmalık domatesler başta Avrupa olmak üzere dünyanın farklı mutfaklarına gönderiliyor. Sıcaklar, kurutmalık için lezzeti artırsa da verimi düşürüyor. Normalde dönümden 12-13 ton domates alınırken bu yıl 8-10 ton arasında kaldı." "Avrupa ve Amerika mutfaklarına lezzet veriyoruz" Çiftçi Fethi Ekinci, Karacadağ eteklerinde üretim yaptıklarını belirterek, "Bölge iklimi İzmir'e göre daha serin ve nem oranı düşük, bu da domatesi kaliteli kılıyor." ifadesini kullandı. Son yıllarda topladıkları domatesleri açık alanlarda kuruttuklarını anlatan Ekinci, "Kendimiz ekimi yapıyoruz. Bu yıl verim biraz düşük olduğundan dolayı çevre köylerden kendi tanıdığımız çiftçilerden alıp burada kurutuyoruz. Önce İzmir'e, oradan da Avrupa ve Amerika mutfaklarına gönderiyoruz. Geçen yıllara oranla bu yıl verim çok düşük." diye konuştu.

Genç Çiftlere Evlilik Desteği

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca, Evlenecek Gençlerin Desteklenmesi Projesi'nden faydalanan genç çiftlere, belediyelerle yapılan işbirliği çerçevesinde, ücretsiz düğün salonu ve çeyiz yardımı gibi 16 farklı kategoride 168 destek sunuluyor. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Aile ve Gençlik Fonu Evlenecek Gençlerin Desteklenmesi Projesi kapsamında faizsiz kredi desteğinden yararlanan genç çiftlerin, evlilik ve düğün hazırlıkları sürecinde yapacakları alışverişlerde çeşitli indirimlerden yararlanabilmeleri için firma ve esnaflarla işbirliği çalışmaları devam ediyor. Bu kapsamda, evlilik ve düğün hazırlığı sürecindeki gençler, belediyelerle yapılan işbirliği çerçevesinde ücretsiz nikah işlemleri, ücretsiz düğün salonu, çeyiz yardımı gibi 16 farklı kategoride 109 belediye tarafından sunulan 168 destekten yararlanabiliyor. Buna göre, 61 belediye ücretsiz düğün salonu, 35 belediye ücretsiz nikah işlemleri ve 10 belediye indirimli düğün salonu imkanı sunuyor. 16 belediye beyaz eşya, çeyiz ve mobilya desteği, 12 belediye doğrudan maddi destek veriyor. 17 belediye nikah cüzdanı ücretini karşılama, ücretsiz fotoğraf çekimi, ulaşım ve konaklama gibi farklı alanlarda destek sağlıyor. Ayrıca, 11 belediye evlilik hediyesi, 6 belediye gelinlik ve damatlık ile giyim desteğinde bulunuyor. 13 bin 903 genç, indirim kampanyasından yararlandı Öte yandan Bakanlık, yeni evlenecek gençlerin evlilik ve düğün hazırlıkları sürecinde yapacakları alışverişler için bugüne kadarki işbirlikleri sonucunda yerel düzeyde 1098, ulusal düzeyde 39 firmayla indirim anlaşması yaptı. Böylece genç çiftler, firmaların sunduğu mevcut indirimlere ek yüzde 10'dan yüzde 35'e varan oranlarda indirimlerden de faydalanabiliyor. Bu firmaların indirimlerinden yararlanmak isteyen 13 bin 903 genç, kendilerine özel tanımlanan indirim kodunu e-Devlet üzerinden oluşturdu. Çiftler, proje kapsamında indirimlerden yararlanmak için e-Devlet üzerinden indirim kodunun nasıl oluşturulacağına ve kampanyalara ilişkin detaylı bilgiye "https://ailegenclikfonu.aile.gov.tr/kampanyalar" internet adresinden ulaşabilecek.

Fıstık Üreticinin Yüzünü Güldürüyor

Türkiye'de fıstık üretiminde ilk sırada yer alan Şanlıurfa'da, baklavada kullanılan boz Antep fıstığında fiyatlar üreticiyi sevindiriyor. Ekonomik getirisi dolayısıyla son dönemlerde üreticilerin daha fazla rağbet gösterdiği fıstık, başta Şanlıurfa ve Gaziantep olmak üzere Türkiye'deki birçok ilde yetiştiriliyor. Türkiye'nin en önemli fıstık üreticisi konumunda bulunan Şanlıurfa'da, sıcak havaya rağmen boz fıstık hasadı gerçekleştiren işçiler, ağaç altına serilen bezlerin üzerinde topladıkları ürünleri, işlemlerden geçirmek üzere traktör kasalarında depolara taşıyor. Kırmızı fıstığa göre hasadı daha erken yapılan boz fıstık, başta baklava olmak üzere çikolata ve tatlı üretimlerinde kullanılıyor. "Fiyat üreticimizi memnun edecek seviyede" Türkiye Fıstık Üreticileri Merkez Birlik Başkanı Faruk Akbaş, AA muhabirine, Şanlıurfa ve diğer fıstık üreticisi kentlerde boz fıstık hasadının yapıldığını, eylülde ise kırmızı fıstık hasadının başlayacağını söyledi. Fıstığın genetik yapısı itibarıyla rekoltesinin bir sene yüksek, sonraki sene ise düşük olduğunu hatırlatan Akbaş, üründe bu yılın "yok senesi" olduğunu dile getirdi. Kentte geçen yıl 179 bin ton fıstık hasadı yapıldığını anlatan Akbaş, şöyle konuştu: "Bu çok güzel bir rakamdı. Bu yılki rekolte beklentimiz yaklaşık 80 bin ton civarındaydı ama bu yılki hava şartları çok olumsuz geçti. Özellikle kışın yağmurun yağmayışından dolayı ağaçlarımız çok etkilendi. Bu yüzden 80 bin ton civarındaki rekolte tahminimizin daha da düşük gerçekleşmesini bekliyoruz. Bu düşüş de yüzde 10 gibi olacak. Ama çok şükür ki fiyatlar geçen yıla oranla daha güzel. Geçen sene fıstığın kilosu 170 liraya kadar düştü, üreticimiz çok mağdur oldu. Bu sene fiyatlar çok güzel. Hasadını yapmış olduğumuz boz fıstığın fiyatı 650-700 lira civarında. Bu da üreticimizi memnun edecek seviyede bir rakam. Üretimimizi hem iç piyasaya göre hem de ihracata göre yaptığımız için yükselen fiyatlardan dolayı ihracatımızda herhangi bir düşüş beklemiyoruz. İhracatımızda rakamsal olarak daha yüksek fiyatları göreceğimizi umut ediyoruz." Akbaş, gelecek sene fıstığın "var yılı" olmasını beklediklerini, bu nedenle 2026'dan daha umutlu olduklarını kaydetti. Üreticiler fiyatlardan memnun Üretici Emin Doğan ise yaklaşık 25 yıldır fıstık ürettiğini belirterek, "Şimdi beyaz yani boz fıstık hasadı yapıyoruz. Daha sonra ise kırmızı fıstık hasadına başlayacağız. Bu sene kuraklıktan dolayı rekolte düşük, inşallah seneye daha iyi olur. Rekolte düşük ama çok şükür fiyat iyi." diye konuştu. İbrahim Uşaklı da rekoltenin düşük olduğunu ancak fiyatların kendilerini tatmin ettiğini söyledi.

Destek Ödemeleri Hesaplara Yatırıldı

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, ağustos ayına yönelik 1 milyar 417 milyon lira tutarındaki Sosyal Ekonomik Destek (SED) ödemesinin hak sahiplerinin hesaplarına yatırıldığını bildirdi. Bakan Göktaş, yaptığı yazılı açıklamada, çocuklara özel önem verdiklerini ve çocukların farklı ihtiyaçlarını gözeterek hizmetlerini çeşitlendirdiklerini belirtti. Çocukların aile ortamında büyümelerinin, toplumsal değerlerin korunmasında önemli bir rolü olduğunun altını çizen Göktaş, Bakanlık olarak, çocukların eğitimli, sağlıklı ve kendine güvenen birer fert olarak yetişmeleri, güvenli ve sevgi dolu bir aile ortamında büyümeleri için gayret gösterdiklerini vurguladı. Aile odaklı sosyal hizmet modelleri ile çocukların aile ortamında şefkatle büyümelerini hedeflediklerini aktaran Göktaş, temmuz ayı memur maaş katsayısındaki yeni düzenlemeyle SED hizmetinde çocuk başına yapılan ekonomik destek tutarının ortalama 8 bin 198 liraya yükseldiğini bildirdi. Bakan Göktaş, "Çocukların sosyal açıdan desteklenmesi ve eğitim giderlerinin karşılanması için ağustos ayına yönelik toplam 1 milyar 417 milyon lira tutarındaki SED ödemesini hesaplara yatırdık." ifadesini kullandı.

Aldatıcı Reklamlara Para Cezası

Reklam Kurulu, yılın 7 aylık döneminde aldatıcı reklam ve haksız ticari uygulama tespit edilen 875 dosya hakkında 156,8 milyon lira idari para cezası kesti. Ticaret Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Reklam Kurulunun, tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı reklamlara karşı korumak amacıyla yürüttüğü denetim ve incelemeleri aralıksız sürdürdüğü belirtildi. Kurulun, temmuz ayı toplantısında, sağlık ürünleri ve gıda takviyeleri, emlak ilanları, turizm tanıtımları, iletişim ve finans hizmetleri, sosyal medya etkileyicileri ve dijital içerikler gibi alanlara yönelik reklam ve ticari uygulamaları gündeme aldığına işaret edilen açıklamada, toplantıda, 134 dosyanın karara bağlandığı, ⁠⁠122 dosyanın da mevzuata aykırı bulunduğu bildirildi. Açıklamada, söz konusu dosyalar hakkında durdurma cezası uygulandığı, 15 milyon 733 bin 665 lira idari para cezası kesildiği ve 3 dosya hakkında da tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla erişim engeli kararı alındığı aktarıldı. "Tedbirleri almaya kararlılıkla devam edeceğiz" Kurul tarafından bu yılın ocak–temmuz döneminde 970 dosya hakkında görüş ve değerlendirme yapıldığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi: "Aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulamalar kapsamında 875 dosya mevzuata aykırı bulunmuştur. Bu dosyalar hakkında durdurma cezasıyla birlikte 156 milyon 856 bin 697 lira idari para cezası uygulanmıştır. 73 dosyada da erişim engeli tedbiri uygulanmasına karar verilmiştir. Reklam Kurulu kararlarıyla yalnızca tüketicilerin aldatılmasının önüne geçilmemekte, ilgili sektörlerde etik dışı tanıtımların neden olduğu haksız rekabetin önlenmesi, indirim ve fiyat bilgisi içeren yanıltıcı reklamlara karşı fiyat dengesinin korunması da sağlanmaktadır. Bakanlık olarak, tüketicilerin ihtiyaç ve hassasiyetlerini istismar eden, mevzuata aykırı her türlü aldatıcı, yanıltıcı ve haksız ticari uygulamaya karşı gerekli tüm tedbirleri almaya kararlılıkla devam edeceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz."

Şıldak, Fıstık Hasadına Katıldı

Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldak, Türkiye'nin en çok Antep fıstığı üretiminin yapıldığı kentte fıstık hasadına katıldı. Valilikten yapılan açıklamaya göre, Vali Şıldak, Bozova ilçesine bağlı Çakmaklı Mahallesi'nde işçileri ziyaret ederek fıstığın ilk ürünü olan boz fıstık hasadına katıldı. Açıklamada görüşlerine yer verilen Vali Şıldak, yeni sezonun bol ve bereketli geçmesi temennisinde bulundu. Şanlıurfa'nın 220 bin hektarlık alanda yaklaşık 45 milyon Antep fıstığı ağacıyla Türkiye'de birinci sırada yer aldığını vurgulayan Şıldak, şunları ifade etti: "Bu yıl ürün kısmen daha azdır. Üreticilerimiz, kuraklık etkisini göz önünde bulundurarak genellikle erken hasadı tercih ediyor. Erken hasada, 'boz fıstık' veya 'su altı' denir. Bu ürün, işleme tabi tutulduktan sonra pastacılık, baklava ve tatlı sektöründe kullanılan yeşil içe sahiptir." Vali Şıldak, daha sonra fıstık kavlatma tesisini inceledi.